Wszystkich Świętych, Zaduszki w Grecji.

#Blogpost z cyku: Grecka tradycja, wierzenia i przesądy.

W Grecji dzień 1 listopada, to zwyczajny dzień, w którym od samego rana słychać: kalo mina; drugi również nie wyróżnia się czymś szczególnym.

W kościele greckiego prawosławia ortodoksyjnego uroczystość Wszystkich Świętych obchodzona jest w 56 dzień od Niedzieli Paschalnej i jest to święto ruchome. W tym dniu wspominane są wszystkie osoby, których imię nie ma świętego patrona, a tym samym nie są odprawiane adekwatne Święte Liturgie.
Z kolei Dzień Zaduszny obchodzony jest dwa razy w roku po grecku tzw. Psychosawata / Ψυχοσάββατα - Soboty Dusz. Pierwszy tzw. Sobotni Dzień Zaduszny Apokrion / Apolyti , drugi Sobotni Dzień Zaduszny Pięćdziesiątnicy.

Oprócz dwóch ww. dni zadusznych wyróżnia się jeszcze 3 regionalne. W Salonikach obchodzone są Zaduszki w sobotę poprzedzającą święto patrona Salonik św. Demetriusza, a w Atenach i Grecji Środkowej w sobotę trzeciego tygodnia Apokrion tzw. Tyrofagu oraz w pierwszą sobotę Sarakosti / Wielkiego Postu, na który przypada uroczystość wspomnienia św. Teodora.
W tych dniach jak i również w szczególnych dniach żałobnych (w 3, 9 i 40 dniu śmierci, w rocznicę śmierci, a także 3, 6 i 9 miesiącu śmierci - zawsze w sobotę) obchodzone jest wspomnienie Pamięci Zmarłych tzw. Mnimosina /Μνημόσυνα. W przeddzień wspomnienia przygotowywana jest kolywa / kόλλυβα / κόλυβα - mieszanka zbożowa składającą się z gotowanej pszenicy i bakalii.

Zobacz również, jeśli chcesz, blogpost pt.:

• Ku pamięci dusz - kolywa .
• Poczęstunek na Zaduszki ⇐ przepis.
• Grecki cmentarz: cyprysy i drzewa oliwne.

(01.11.2018 Post z nową datą  został zidentyfikowany z aktualnym profilem G+)

Ku pamięci dusz - kolywa /κόλυβα .

#Blogpost z cyku: Grecka tradycja, wierzenia i przesądy.

Wyraz 'kolywa / kolywo' pochodzi od starożytnego słowa: 'kolywos / kόλλυβος', ‘ziarno zboża’ które stanowiło jednostkę pomiaru dla określenia wagi złota. Kolywami nazywano również małe cenne monety - kolyvous / kόλλυβους.
W starożytności pszenica stanowiła święty pokarm ówczesnej ludności. Wierzono, że cenne ziarno podarowała im bogini Demetra / Δήμητρα. Zboże po grecku to: dimitriaka / δημητριακά.
Starożytni wierzyli w życie pozagrobowe, dlatego też razem ze zmarłymi zakopywano dzbany z pszenicą. Ateńczycy 'gościli' przybyłe z zaświatów dusze w trzecim dniu trwających świąt Antestirion / Ανθεστηρίων organizowanych ku czci Dionyzosa. Wierzono, że właśnie w tym dniu na ziemi przebywają dusze ich przodków w tym ofiary potopu deukaliońskiego, dlatego też, aby nieco osłodzić ich ziemski pobyt, jak i również przekupić, aby nie czyniły złego i nie wstępowały w żywych ludzi, obdarowywano je świętym jadłem. (U Słowian - Dziady). Specjalnie na ten dzień przygotowywano - pełną symbolicznych znaczeń - kolywę.

Współcześnie, pożywną mieszankę przygotowuje się głównie dla uczczenia żałobnych zwyczajów kościoła prawosławnego. Na wierzchu placka zaznaczony zostaje symbol krzyża. W dzień wspomnienia duszy poczęstunek jest zanoszony do cerkwi, święcony, a następnie spożywany z wypowiedzeniem słów: ‘Niech Pan Bóg jej/ duszy wybaczy’. Składniki zostają wymieszane przed podaniem.

Ostatnimi czasy, właśnie ze względu na cenne wartości odżywcze potrawy, kolywa coraz chętniej jadana jest na śniadanie. 

Oto symbolika:.

Ziarno pszenicy - w starożytności ofiarowane Demetrze. Symbolizowało ziemię oraz dusze zmarłych.
Dla chrześcijan – ciało człowieka, które podobnie jak zasiana pszenica w glebie ulega lekkiemu rozkładowi, aby móc wyrosnąć, tak samo ciało człowieka ulega gniciu przed powstaniem z martwych.
'Jeśli ziarno pszenicy, wpadłszy w ziemię, nie obumrze, zostanie samo jedno, ale jeśli obumrze, przynosi plon obfity.’ Ewangelia (J 12,24)
Natomiast gotowana, symbolizuje metafizyczną rękę Boga, ponieważ tak jak ciało człowieka nie może samo zmartwychwstać, tak samo gotowana pszenica nie może wydać plonu pod warunkiem, że zostanie pobłogosławiona w kościele, a następnie spożyta w intencji duszy osoby zmarłej. Dzięki boskiej ingerencji 'wyda plon' w postaci odpuszczenia grzechów.

Granat - dedykowany Persefonie. Symbol śmierci i wieczności. Hades podstępem zwabił boginię owocem granatu w efekcie czego część życia spędzała w świecie zmarłych. Dla chrześcijan granat jest symbolem blasku i wspaniałości raju.

Rodzynki - utożsamiane z Dionyzosem bogiem hucznej zabawy. W chrześcijaństwie winorośl łączona jest z osobą Chrystusa, nieśmiertelnością i zmartwychwstaniem.

Cukier - symbol słodkiego życia.

Natka pietruszki lub melisa - zieleń. Symbol żywego raju, roślinności. W Grecji osobom zmarłym życzy się 'en topo chloero / εν τόπω χλοερώ' , tj. wiecznego odpoczynku w zielonym miejscu.

Obrane migdały - szkielet.

Przyprawy - symbol zapachu tutejszego świata.

Orzechy - cykl rozwojowy.

Tarta ciecierzyca, mąka lub bułka tarta  - symbol ziemi rzucanej na trumnę.

Zobacz również, jeśli chcesz, blogpost pt.:

• Poczęstunek na Zaduszki ⇐ przepis. 

(31.10.2018 Post z nową datą został zidentyfikowany z aktualnym profilem G+)